Dla Rodziców i Opiekunów

ZROZUMIEĆ NASTOLATKA      

Kształtująca się tożsamość nastolatka rozwija się przede wszystkim przez poszukiwanie i sprawdzanie swoich możliwości. Dojrzewanie jest skomplikowanym etapem w rozwoju człowieka z psychologicznego i biologicznego punktu widzenia. To czas intensywnych przemian, zarówno tych związanych z kształtowaniem się tożsamości, jak i widocznych zmian zachodzących w ciele nastolatka. A co równie ważne - to czas, kiedy mózg dziecka przechodzi bardzo skomplikowaną i niezbędną w tej fazie rozwoju przebudowę.

Zmiany hormonalne, które zachodzą w tym okresie wpływają na fizyczność i emocjonalność, ale w dużej mierze za zmiennymi i często nieracjonalnymi zachowaniami nastolatków stoi ich jeszcze niedojrzały mózg. Kora mózgowa dojrzewa bardzo długo, bo aż do około 25. r.ż.

Sporym wyzwaniem w tym czasie jest zaakceptowanie i zbudowanie nowej relacji ze swoim zmieniającym się ciałem. Zmiany te zazwyczaj zachodzą w bardzo szybkim tempie i dla wielu nastolatków ten proces nie jest łatwy.

Okres dojrzewania to również czas, w którym grupa rówieśnicza jest bardzo ważna. Młodzi chcąc przynależeć do grupy i być przez nią akceptowani, często są w stanie posunąć się bardzo daleko.

Jednak, chociaż nastolatek niechętnie to przyznaje, to rodzice wciąż są dla niego bardzo ważni. Mimo że na ogół spędzają mało czasu z rodzicami i często dochodzi między nimi do kłótni, to w dobrze funkcjonujących rodzinach rodzice są wsparciem i bezpieczną bazą, do której zawsze można powrócić, gdy problemy zaczynają przerastać. Choć jest to niezwykle trudny       i czasem wręcz wyczerpujący i burzliwy okres w relacji rodzic – nastolatek, jest niezwykle ważny z perspektywy jego rozwoju. Paradoksalnie to właśnie w ten sposób młody człowiek ćwiczy umiejętności, które będą mu potrzebne w dorosłym życiu.

Zadaniem dorosłych jest stworzenie bezpiecznych warunków i umożliwienie nastolatkowi poznawania siebie i otaczającego świata. Nastolatek potrzebuje przestrzeni do samodzielnego doświadczania i stawiania czoła wyzwaniom pod przewodnictwem dorosłego, który wspiera    i - co ważne- nie ocenia.

Rodzice nie są w stanie uchronić dzieci, które wchodzą w okres dojrzewania od tego, by nie popełniały błędów. To co rodzic może zrobić, to zaufać, że wysiłek, który przez te wszystkie lata włożył w wychowanie dziecka, właśnie w tym momencie zaowocuje i dziecko będzie potrafiło skorzystać z wartości wpojonych mu przez niego.

Dorośli zatem jako rodzice mają duży wpływ na swoje dziecko, a ich najważniejszym zadaniem wychowawczym na tym etapie jego rozwoju jest zadbanie o relację. To bliska relacja, która  opiera się na akceptacji i zrozumieniu, pozwala rodzicowi mieć dostęp do świata nastolatka   i móc mu towarzyszyć w tej szalonej przygodzie, a w razie potrzeby reagować i ratować z opałów.

Oprac. pedagog Dorota Bajak